शिक्षक ध्येय

  शिवकन्या एन. कदेरकर-कोंजारी महाराष्ट्र राज्य पाठ्यपुस्तक निर्मिती व अभ्यासक्रम संशोधन  मंडळ , बालभारती , पुणे सदस्य व सहशिक्षिका मॉर्डन हायस्कूल , सोलापूर                          महाराष्ट्र या नावातच महानता दिसून येते महा मोठे महान असे हे राष्ट्र होय म्हणूनच जय जय महाराष्ट्र माझा गर्जा महाराष्ट्र माझा हे ऐकताना किंवा गाताना अभिमानाने मान ताठ होते ऊर भरून येतो डोळ्यात एक चमक येते. संतांचा देश दऱ्याखोऱ्या आमचा देश शूरवीरांचा देश यासारख्या अनेक नावाने सुपरिचित असणाऱ्या महाराष्ट्राचे नाव महाराष्ट्र कधी कसे पडले याबाबत मात्र अनेक विचार प्रवाह दिसून येतात. प्राप्त झालेले हे नाव लोक वाचत आहे की देश वाचक याबाबत ही प्रश्नचिन्हच आहे. इतिहासाचे अभ्यासक चि. वि. वैद्य यांच्या मते इसवी सन पूर्व ६०० च्या सुमारास दक्षिण भारतात गोपराष्ट्र ,   पांडुराष्ट्र व मल्ल राष्ट्र इत्यादी वसाहती होत्या त्यातीलच मल्लराष्ट्र म्हणजेच महाराष्ट्र होय. तसेच इतिहासाचे अभ्यासक रा. गो. भांडारकर यांच्या मते दक्षिणेतील रठ्ठ लोका...

  प्रा. डॉ. सुधीर अग्रवाल एस के पोरवाल महाविद्यालय , कामठी जि . नागपूर आजचे विद्यार्थ्यांचे जीवन म्हणजे नानाविध प्रश्नांची सर्कसच! या सर्कशीतील तंत्र आणि मंत्र जो साध्य करतो तोच यशाचे शिखर गाठतो. पण एक गोष्ट मात्र नक्की की , असा विदयार्थी खरा ज्ञानार्थी न होता केवळ परीक्षार्थी बनतो. याचे एक कारण हेही आहे की , आजच्या विदयार्थ्यांवर विविध विषयांचा फार मोठा बोजा आहे. मर्यादित वेळेत अभ्यास कसा संपवायचा हे विदयार्थ्यांपुढील मोठे प्रश्नचिन्ह आहे. परीक्षा पद्धतीनेच विद्यार्थ्यांना हे प्रश्न सोडवायचे आहे. म्हणून तर आजच्या विद्यार्थ्यां बद्दल बोलताना विद्यार्थी परीक्षार्थी झाले आहे , असं म्हटलं जातं. विद्यार्थ्यांना ज्ञानार्थी व परीक्षार्थी असं म्हटलं जातं असलं तरी विद्यार्थी जीवनांत परीक्षेला अनन्यसाधारण महत्व आहे. वर्षभर केलेल्या कार्याचं मूल्यमापन म्हणजे परीक्षा होय.         परीक्षा म्हणजे विद्यार्थ्यांची कसोटीचं. या कसोटीत जे उत्तीर्ण झाले तेच पुढं तरले. जे राहिले ते गळले.   परीक्षेमुळे विद्यार्थ्यांच्या ज्ञान , आकलन शक्तीचा उपयोजन व कौशल्य...

  श्री. कांबळे एस. जी. पाटोदेकर जगी सर्व सुखी असा कोण आहे ,                                    विचारी मना तूची शोधूनी पाहे. या संत रामदास महाराजांच्या वचना प्रमाणे या जगात कोण सुखी आहे हे प्रत्येकाने आपापल्या मनाला प्रश्न विचारला पाहिजे. याचाच अर्थ या जगात कोणीही सुखी नाही. सुखाचे मूळ हे प्रत्येकाच्या फक्त धनात नसून ते मनात आहे.फक्त आचारात नसून ते विचारात आहे.        ज्यांच्याकडे सुखाची गुरुकिल्ली आहे असा कोण आहे ? सुख म्हणजे नेमकं काय असतं ? सुख हे कोठे , केव्हा आणि कसे मिळते ? सुख मिळवण्यासाठी नेमकं काय करावे ? असे एक ना अनेक प्रश्न सर्वानाच पडले असतील , पडत असतील किंवा भविष्यात पडतील यात शंका नाही.  आज जर खऱ्या अर्थाने विचार केला तर आपल्या असे लक्षात येईल की , प्रत्येक माणूस हा दुःखी असो व नसो पण तो मात्र सुखाच्या शोधात नक्की भटकतो आहे. सुखासाठी वाटेल ते करण्याची त्याची ही धडपड अहोरात्र चालू आहे. सुखासाठी काय केले पाहिजे. काय केले म्हणजे ...

  श्रीमती गायत्री सुभाष पाटील जि. प. शाळा वडगाव ( ह) ता. पाचोरा जि.जळगाव हिंदू पंचांगातील ज्येष्ठ महिन्यात येणारी पौर्णिमा हा दिवस वटपौर्णिमा म्हणून साजरा केला जातो.      वट मुले स्थितो ब्रम्हा वटमध्ये जनार्दन ! वटाग्रे तू शिव देव:सावित्री वटसंमिश्रीता!   या संस्कृत श्लोकात वडाच्या झाडाचे   व सावित्रीचे महत्त्व प्रदान केले आहे.        ज्येष्ठ महिना हा नावाप्रमाणेच सर्व ज्येष्ठ वैशिष्ट्ये धारण करणारा हा महिना आहे. ऋतुचक्रातील सर्वात मोठा दिवस याच महिन्यात असतो. हा महिना तसा गंभीर , शांत आणि संयमी ग्रीष्माची चाहूल लागलेली आभाळ भरून आलेले. त्यामुळे वातावरणात उष्मा वाढला. मध्येच पावसाची हलकी सर येणार्‍या पावसाळ्याची आठवण करून देतो आणि पावसाळ्यात ' फ्युजन ' म्हणजे हा महिना. निरोप घेणारा उन्हाळा   नि सुरू होणारा पावसाळा यांची गळाभेट या महिन्यात पाहता येते अशा या स्वप्नील वातावरणालाच धार्मिक अधिष्ठान नाही लाभले आहे.         या दिवशी स्त्रिया वटपौर्णिमा नावाचे व्रत करतात. या दर...